AnalitikaGündəmSəhiyyə

Zərifə xanımın elmi irsi Azərbaycan tibb tarixində silinməz iz buraxdı

Azərbaycan elminin, xüsusilə də tibb sahəsinin inkişafında silinməz iz qoymuş, öz peşəsinə və xalqına sonsuz sevgi ilə xidmət etmiş görkəmli alim, akademik Zərifə Əziz qızı Əliyevanın anım günü xalqımız tərəfindən dərin ehtiramla qeyd olunur. Hər il aprelin 28-də onun elmi və mənəvi irsi, insanlara bəxş etdiyi nur və mərhəmət yada salınır.

Zərifə Əliyeva 1923-cü il aprelin 28-də Azərbaycanın qədim diyarı olan Naxçıvan şəhərində anadan olmuşdur. O, tanınmış dövlət və ictimai xadim, uzun illər Azərbaycan SSR Ali Sovetinin sədri olmuş Əziz Əliyevin ailəsində dünyaya göz açmışdı. Bu mühit Zərifə xanımın formalaşmasında, onun dünyagörüşünün, elmə və insanlığa bağlılığının inkişafında böyük rol oynamışdı.

Orta təhsilini başa vurduqdan sonra, Zərifə Əliyeva Azərbaycan Dövlət Tibb İnstitutuna qəbul olunur və 1947-ci ildə həmin institutun müalicə-profilaktika fakültəsini bitirir. Elə həmin ildən etibarən onun oftalmologiya sahəsində zəngin və parlaq elmi fəaliyyəti başlayır.

Zərifə Əliyeva görmə orqanlarının xəstəlikləri, onların etiologiyası, diaqnostikası və profilaktikası sahəsində çoxsaylı tədqiqatlar aparmışdır. Xüsusilə peşə ilə bağlı göz xəstəlikləri – sənaye müəssisələrində işləyən insanların rastlaşdığı görmə problemləri onun əsas tədqiqat mövzularından olmuşdur. O, bu sahədə apardığı fundamental araşdırmalarla Sovet İttifaqı məkanında tanınmış alimə çevrilmişdi.

Onun doktorluq dissertasiyası “Sənaye müəssisələrində çalışan işçilərdə göz xəstəliklərinin profilaktikası və müalicəsi” mövzusunda olmuş və bu iş müasir tibb üçün böyük töhfə kimi qiymətləndirilmişdir. Zərifə xanımın elmi araşdırmaları nəticəsində bir çox peşə xəstəliklərinin qarşısını almaq, erkən mərhələdə aşkarlamaq və effektiv müalicə etmək mümkün olmuşdur.

O, uzun illər Azərbaycan Elmi-Tədqiqat Göz Xəstəlikləri İnstitutunda çalışmış, burada elmi-tədqiqat laboratoriyalarının yaradılmasında, gənc mütəxəssislərin hazırlanmasında mühüm rol oynamışdır. Zərifə Əliyevanın rəhbərliyi ilə onlarla elmi iş, dissertasiya və metodik göstərişlər hazırlanmışdır. Onun müəllifi olduğu elmi əsərlər bu gün də oftalmologiya sahəsində qiymətli mənbə hesab olunur.

Zərifə Əliyeva təkcə alim və həkim kimi deyil, həm də yüksək mənəviyyat sahibi, zərif, mədəni və mərhəmətli bir insan kimi də tanınırdı. Onun insana və cəmiyyətə xidmət anlayışı sadəcə bir peşə vəzifəsi deyildi – bu, onun həyat tərzi idi. O, xəstələri ilə nəinki həkim kimi, həm də bir ana kimi maraqlanır, onların dərdinə şərik olurdu. Xeyirxahlıq, diqqət və sadəlik onun əsas həyat prinsipləri idi.

Zərifə Əliyeva 1985-ci ildə vəfat etsə də, onun xatirəsi hər zaman xalqımızın yaddaşında yaşayır. Onun adı ilə məktəblər, tibb müəssisələri, fondlar və küçələr adlandırılmışdır. Zərifə Əliyevanın elmi irsini yaşatmaq və gənc nəsillərə çatdırmaq məqsədilə 2005-ci ildə “Zərifə Əliyeva Fondu” təsis olunmuşdur.

Onun adını daşıyan Zərifə Əliyeva adına Milli Oftalmologiya Mərkəzi bu gün də onun irsini davam etdirir, elmi yenilikləri praktikaya tətbiq etməklə minlərlə insana sağlam görmə bəxş edir.

Zərifə Əziz qızı Əliyeva – ömrünü insanlara xidmətə, elmə, cəmiyyətə və ailəsinə həsr etmiş böyük bir şəxsiyyətdir. Onun həyatı nur saçan bir ömür kimi Azərbaycan tarixində əbədi iz buraxmışdır. O, həm bir alim, həm bir ana, həm də bir mənəviyyat simvolu olaraq gələcək nəsillərə örnəkdir.

Bu gün onun anım günü qeyd olunarkən, biz yalnız bir alimi deyil, eyni zamanda, yüksək mənəviyyatlı, işıqlı və zəhmətkeş bir insanı ehtiramla yad edirik.

Siyasət Həsənov,
YAP Xəzər rayon təşkilatının məsləhətçisi

Oxşar Xəbərlər

Back to top button