Avqustun 8-də Vaşinqtonda baş verən hadisələr yalnız bir görüş və ya diplomatik təşəbbüs deyildi, həm də son illərdə davam edən qarşıdurma və gərginliyin istiqamətini dəyişdirən tarixi bir məqam oldu. Bu hadisələr fonunda həm regional, həm də qlobal miqyasda mövcud olan problemlərə münasibət dəyişdi və tərəflər qarşıdurma yolunun nəticəsiz olduğunu daha aydın şəkildə gördülər.
Son illər müşahidə olunan siyasi və hərbi gərginlik göstərirdi ki, davamlı qarşıdurma yalnız böhranları dərinləşdirir, iqtisadi əlaqələri zəiflədir, beynəlxalq münasibətlərdə inamsızlıq yaradır. Bu səbəbdən Vaşinqtonda keçirilən görüş və orada verilən mesajlar bir çox siyasi dairələr tərəfindən sülh prosesinə yönəlmiş ciddi addım kimi dəyərləndirilir. Tərəflərin ortaq mövqelərdə bir araya gəlməsi, kompromis imkanlarını müzakirə etməsi və qarşılıqlı güzəştlərə hazır olduqlarını bəyan etməsi vəziyyətin gələcəyi üçün nikbinlik doğurur.
Bu hadisələr göstərdi ki, artıq hərbi ritorika və qarşılıqlı ittihamlarla nəticə əldə etmək mümkün deyil. Əksinə, beynəlxalq münasibətlərdə kompromis və dialoq əsas prioritet olmalıdır. Avqustun 8-də Vaşinqtonda formalaşan ab-hava məhz bu istiqamətdə ümidlər yaradır. Burada verilən bəyanatlar həm tərəflərin sülhə meylliliyini, həm də beynəlxalq ictimaiyyətin proseslərə fəal dəstəyini nümayiş etdirdi. Bu dəstək isə qarşıdurmanın aradan qaldırılması və sabitliyin bərqərar olması üçün mühüm zəmin sayılır.
Digər tərəfdən, Vaşinqtondakı hadisələr göstərdi ki, qarşıdurmanın davam etdirilməsi heç bir tərəfin maraqlarına uyğun deyil. Əgər bu gərginlik uzadılarsa, ən çox itirən tərəflərin özləri olacaq. Ona görə də Avqustun 8-də əldə olunan razılaşmalar və verilən siqnallar prosesin sülhə doğru yönəlməsi baxımından xüsusi əhəmiyyət daşıyır. Əldə olunan mövqelərin kağız üzərində qalmaması, konkret praktiki addımlarla dəstəklənməsi indi qarşıda duran əsas vəzifədir.
Əlbəttə, prosesin qarşısını almağa çalışan qüvvələrin mövcudluğu istisna deyil. Lakin ümumi siyasi iradə göstərir ki, bu cəhdlər nəticəsiz qalacaq. Çünki həm region, həm də dünya üçün sülh və əməkdaşlıq daha çox fayda gətirir. Beynəlxalq təşkilatların və aparıcı dövlətlərin dəstəyi isə bu istiqamətdə möhkəm zəmanət rolunu oynayır.
Beləliklə, Avqustun 8-də Vaşinqtonda baş verən hadisələr qarşıdurmanın sonu və yeni bir mərhələnin başlanğıcı kimi qiymətləndirilə bilər. Bu hadisələr tarixdə kompromisin, dialoqun və qarşılıqlı anlaşmanın gücünü göstərən mühüm bir dönüş nöqtəsi kimi qalacaq. İndi əsas məsələ bu siyasi iradəni qoruyub saxlamaq, prosesin davamlılığını təmin etmək və uzunmüddətli sabitliyi reallığa çevirməkdir.
YAP Xəzər rayon təşkilatının məsləhətçisi
Aida Əliyeva
