BMT Təhlükəsizlik Şurasının 853 saylı qətnaməsi 1993-cü ilin ağır müharibə şəraitində qəbul edilərək Ermənistan silahlı qüvvələrinin Azərbaycanın Ağdam rayonundan və digər işğal olunmuş ərazilərindən dərhal və qeyd-şərtsiz çıxmasını tələb edirdi. Sənəd beynəlxalq hüququn aliliyini təsdiq edən mühüm siyasi akt kimi işğal faktını rəsmi şəkildə tanıdı və regionda gərginliyin dərinləşməsinə səbəb olan hərbi əməliyyatların dayandırılmasını tələb etdi. Qətnamə həmçinin humanitar vəziyyətin ağırlaşmasına diqqət çəkərək mülki əhalinin müdafiəsini xüsusi vurğuladı.
Sənədin mühüm cəhətlərindən biri, Azərbaycanın ərazi bütövlüyü və sərhədlərinin toxunulmazlığı prinsipinin birmənalı şəkildə təsdiqlənməsi idi. Bu, beynəlxalq ictimaiyyətin münaqişəyə hüquqi baxışını formalaşdırmağa kömək etdi və münaqişə ilə bağlı gələcək diplomatik təşəbbüslərin əsasını qoydu. Qətnamə regionda sülh prosesinin bərpası üçün hər iki tərəfə çağırış edərək, siyasi həllin vacibliyini ön plana çıxardı.
853 saylı qərar həm də Ermənistanın təcavüzkar tərəf kimi göstərilməsi baxımından xüsusi əhəmiyyət daşıyırdı. Sənəddə işğalın davam etməsinin regional sabitlik üçün ciddi təhlükə olduğu bildirilir və Ermənistanın qoşunlarını geri çəkmək öhdəliyi vurğulanırdı. Bu, Azərbaycanın beynəlxalq platformalarda ədalətli mövqeyini gücləndirən hüquqi-siyasi baza yaratdı.
Bu qətnamə illər boyu Azərbaycanın diplomatik fəaliyyətində mühüm istinad nöqtəsi oldu və 2020-ci ildə ərazilərin azad edilməsi fonunda öz siyasi həqiqiliyini tam şəkildə təsdiqlədi. 853 saylı sənəd bu gün həm tarixi sənəd, həm də beynəlxalq hüququn Azərbaycan üçün ədaləti tanıyan birmənalı mövqeyi kimi qiymətləndirilir.
Nigar Cəlalova,
YAP Xəzər rayon təşkilatının fəalı
