Azərbaycan tarixində qadınlar, yalnız ailə həyatı ilə məhdudlaşmayan, cəmiyyətin inkişafında mühüm rol oynayan şəxsiyyətlər olaraq tanınmışdır. 8 Mart – Beynəlxalq Qadınlar Günü, qadınların cəmiyyətdəki əhəmiyyətini xatırlatmaq və onların əldə etdiyi nailiyyətləri qeyd etmək üçün bir fürsət yaradır. Bu gün, həmçinin qadınların tarixdəki mübarizələrinə, çətinliklərinə və əldə etdikləri uğurlara diqqət çəkir. Azərbaycanın qadınları da tarix boyu, müxtəlif sahələrdə öz mövqelərini müəyyən etmiş və cəmiyyətin inkişafında böyük töhfələr vermişdir. Azərbaycanın tarixi çox zəngin və qədimdir, və bu tarixdə qadınların rolu da böyükdür. Əsrlər boyu, Azərbaycan qadınları həm ailə həyatında, həm də ictimai sahələrdə mühüm yerlər tutmuşlar. Orta əsrlərdə Azərbaycan qadınları, xüsusilə də şəhərlərdə, sənətkarlıqla məşğul olmuş, ticarət sahəsində aktiv iştirak edərək iqtisadiyyata töhfə vermişlər. Mədəniyyət sahəsində də Azərbaycan qadınları öz izlərini qoymuşlar. Üzeyir Hacıbəylinin operalarında və digər sənət əsərlərində qadın obrazları, müasir dövrün qadınlarının istedadlarını və cəmiyyətdəki mövqelərini tərənnüm edir. Azərbaycan xalçası və digər sənət nümunələrində də qadınların əməyi və yaradıcılığı əhəmiyyətli yer tutmuşdur. 19-cu əsrin sonları və 20-ci əsrin əvvəllərində Azərbaycanda qadınların təhsil və mədəni həyatına maraq artmağa başlamışdır. Azərbaycan qadınlarının təhsil alması və bu sahədə irəliləyişlər göstərməsi, cəmiyyətin inkişafında mühüm rol oynamışdır. 1900-cü illərdə Bakıda qadınlar üçün məktəblər açılmış, qadınların təhsili vacib bir məsələyə çevrilmişdir. Bu dövrdə Azərbaycanın bir çox tanınmış qadınları, həm şəxsi həyatda, həm də ictimai sferada böyük uğurlar qazanmışlar. Azərbaycan qadınlarının hüquqları uğrunda mübarizəsi, XX əsrin əvvəllərinə təsadüf edir. 1918-ci ildə Azərbaycan Demokratik Respublikası, qadınlara seçki hüququ verən ilk müsəlman ölkələrindən biri oldu. Bu, qadınların siyasi həyatda fəal iştirakını təmin edən mühüm addım idi. Azərbaycan qadınları, bu dövrdə həm də sosial sahələrdə aktiv fəaliyyət göstərərək, qadınların hüquqları üçün mübarizəyə başladılar.Bundan sonra, Sovet dövründə də qadınların hüquqları ilə bağlı bir sıra islahatlar həyata keçirildi. Azərbaycan qadınları, iş həyatında, təhsildə, səhiyyədə və digər sahələrdə daha çox iştirak etməyə başladılar. Bu dövr, qadınların iqtisadi, sosial və mədəni həyatın müxtəlif sahələrindəki rolunu gücləndirdi. Bu gün Azərbaycan qadınları həyatın bütün sahələrində fəal iştirak edirlər. Onlar dövlət quruculuğunda, siyasətdə, biznesdə, təhsildə, elm və incəsənətdə böyük uğurlar əldə edirlər. Azərbaycanın ilk qadın baş naziri olan Ülviya Qurbanova, parlamentdəki bir çox qadın deputat, mədəniyyət sahəsindəki görkəmli qadın sənətçilər və elm adamları bu günün Azərbaycan qadınlarının sosial və mədəni həyatda nə qədər mühüm rol oynadıqlarını göstərir. Bundan əlavə, Azərbaycan qadınları beynəlxalq səviyyədə də müxtəlif təşkilatlarda fəaliyyət göstərir, humanitar məsələlərdə, təhsil və səhiyyə sahələrində uğurlu layihələr həyata keçirirlər. Qadınların hüquqlarının qorunması və gender bərabərliyinin təmin edilməsi istiqamətində böyük irəliləyişlər əldə olunmuşdur. Lakin, hələ də bəzi sosial problemlər, o cümlədən qadınlara qarşı zorakılıq və gender bərabərsizliyi mövcud olaraq qalır. Bu, qadınların hüquqları uğrunda mübarizənin davam etməli olduğunu göstərir. 8 Mart Beynəlxalq Qadınlar Günü, Azərbaycanın tarixində qadınların rolunu xatırlamaq və onların cəmiyyətdəki əhəmiyyətini vurğulamaq üçün əhəmiyyətli bir gündür. Qadınların əldə etdiyi nailiyyətlər və cəmiyyətin müxtəlif sahələrindəki fəallığı, Azərbaycanın inkişafında əvəzsizdir. Qadınlar, tarixi və müasir dövrün bütün mərhələlərində, həm ailə həyatı, həm də ictimai fəaliyyət sahələrində öz izlərini qoymuşlar. Qadın hüquqlarının qorunması, onların bərabər imkanlarla təmin edilməsi, hər birimizin üzərinə düşən mühüm bir məsuliyyətdir.
Məmmədova Nərmin,
YAP-ın gənc fəalı
