2020-ci ilin payızında Azərbaycan tarixi bir qələbə qazandı. 44 gün davam edən Vətən müharibəsi nəticəsində Azərbaycan Ordusu torpaqlarımızın 30 ilə yaxın işğalda olan hissəsini azad etdi. Bu müharibə Azərbaycan xalqının iradəsinin, dövlətin hərbi-siyasi qüdrətinin və beynəlxalq hüquqa əsaslanan haqlı mübarizəsinin təntənəsi oldu.
Kəlbəcər rayonu Azərbaycanın qərb hissəsində yerləşən və dağlıq relyefi ilə seçilən ərazilərdən biridir. Ermənistanla geniş sərhəd xəttinə malik olan Kəlbəcər, təbii sərvətləri və strateji yolları ilə önəmli mövqeyə malikdir. Bu ərazi Ermənistanı Qarabağla birləşdirən əsas keçidlərdən biri kimi istifadə olunurdu. Dağlıq relyefi və çətin keçilə bilən yolları bu bölgəni hərbi müdafiə baxımından da xüsusi əhəmiyyətli edirdi.
Kəlbəcər su ehtiyatları ilə də diqqət çəkir. Buradan başlayan Tərtər çayı Azərbaycanın su təminatında mühüm rol oynayır. Bundan əlavə, rayon zəngin təbii sərvətləri, o cümlədən qızıl və digər qiymətli metal yataqları ilə iqtisadi baxımdan da vacibdir. Vətən müharibəsi zamanı Kəlbəcərin azad olunması üçün hərbi əməliyyat keçirilmədi, çünki 10 noyabr 2020-ci il tarixində imzalanan üçtərəfli bəyanata əsasən, Ermənistan bu rayonu könüllü şəkildə boşaltdı. Bununla belə, Kəlbəcərin azad olunması müharibənin ümumi strateji xəttində mühüm rol oynadı. Kəlbəcərin azad olunması ilə Azərbaycanın qərb sərhədləri üzərində nəzarəti bərpa edildi. Bu, Ermənistanın Azərbaycanın ərazi bütövlüyünü pozaraq yaratdığı qondarma «təhlükəsizlik zonası» konsepsiyasının tamamilə ləğvinə gətirib çıxardı. Ermənistan silahlı qüvvələrinin Kəlbəcərdən çıxarılması ilə Azərbaycanın qərb bölgələrinə olan təhdidlər azaldı. Eyni zamanda, rayonun dağlıq relyefi gələcəkdə Azərbaycanın öz təhlükəsizlik sistemini gücləndirməsinə imkan yaradır.
Kəlbəcər təkcə hərbi deyil, həm də iqtisadi baxımdan strateji əhəmiyyətə malikdir. Rayonun təbii sərvətləri, xüsusilə də qiymətli metal yataqları, Azərbaycanın iqtisadi inkişafına töhfə verə bilər. Eyni zamanda, rayonda zəngin su ehtiyatlarının olması ölkənin kənd təsərrüfatı və sənaye sahələrinə yeni imkanlar yaradır.
Ekoloji baxımdan isə Kəlbəcər təmiz su ehtiyatları, meşəliklər və bioloji müxtəliflik baxımından Azərbaycanın ən zəngin bölgələrindən biridir. İşğal dövründə bu ərazilər ciddi şəkildə istismar edilmiş, təbii resurslara ziyan vurulmuşdur. Rayonun azad olunması ilə bu sahələrin bərpası üçün mühüm addımlar atıla bilər.
Kəlbəcərin azad olunması Azərbaycan üçün tarixi və strateji bir qələbədir. Bu, həm ölkənin ərazi bütövlüyünün bərpası, həm də regional təhlükəsizlik və iqtisadi inkişaf baxımından mühüm rol oynayır. Vətən müharibəsi nəticəsində əldə edilən qələbə təkcə hərbi gücün deyil, həm də Azərbaycan xalqının milli birliyinin və dövlətin qətiyyətli siyasətinin nəticəsidir. Kəlbəcərin bərpası və inteqrasiyası Azərbaycanın gələcək inkişafında mühüm yer tutacaq.
Qurban İbişli,
Bakıxanov qəsəbəsi, 107 nömrəli məktəbin tarix müəllimi
