Bakıda keçirilən COP29 İqlim Dəyişikliyi Konfransı qlobal miqyasda iqlim böhranının həlli üçün əhəmiyyətli nəticələrə nail olan tarixi bir tədbir kimi qiymətləndirildi. Bu konfransda dünyanın müxtəlif ölkələrindən dövlət başçıları, beynəlxalq təşkilatlar, elmi ictimaiyyət və qeyri-hökumət nümayəndələri bir araya gələrək, iqlim dəyişikliyinə qarşı birgə mübarizənin yeni mərhələlərini müəyyən etdilər. COP29, xüsusilə inkişaf etməkdə olan ölkələrin səslərinin eşidildiyi, kiçik ada dövlətlərinin və həssas bölgələrin problemlərinin diqqət mərkəzinə çəkildiyi bir platforma oldu. Azərbaycan kimi ev sahibi ölkələr tədbirin uğurlu təşkilatına öz dəstəklərini verərək, qlobal miqyasda iqlim siyasətində aktiv iştirak etdiklərini bir daha nümayiş etdirdilər. Konfransın yekun sənədləri arasında istixana qazlarının emissiyasını azaldılması ilə bağlı konkret öhdəliklər, Paris Sazişi çərçivəsində müəyyənləşdirilən hədəflərin daha ambisiyalı planlarla genişləndirilməsi və iqlim maliyyələşdirilməsi mexanizmlərinin gücləndirilməsi xüsusi əhəmiyyət kəsb edir. Bərpa olunan enerji mənbələrinin inkişafı ilə bağlı razılaşmalar, karbon sıfır iqtisadiyyatına keçid üçün texnologiyaların mübadiləsi və iqlimlə bağlı risklərin idarə olunması üçün regional əməkdaşlığın genişləndirilməsi də mühüm qərarlar sırasında yer aldı. Eyni zamanda, konfransda qəbul edilən yeni təşəbbüslər istər yerli, istərsə də qlobal səviyyədə dayanıqlı iqtisadiyyatın formalaşdırılmasına şərait yaradacaq. Konfrans çərçivəsində kiçik ada dövlətləri və az inkişaf etmiş ölkələr üçün xüsusi dəstək mexanizmləri təsdiqləndi. Bu təşəbbüs həmin ölkələrin iqlim dəyişikliyinin fəsadlarına qarşı davamlı müqavimət gücü qazanmasına, eləcə də iqtisadiyyatlarını yaşıl həllərlə modernləşdirməsinə imkan yaradacaq. Azərbaycan ev sahibi ölkə olaraq, yaşıl enerjiyə keçid, dayanıqlı inkişaf və iqlim həlləri ilə bağlı konkret təşəbbüslər irəli sürdü. Prezident İlham Əliyev konfransda çıxış edərək Azərbaycanın iqlim dəyişikliyinə qarşı mübarizədə qlobal liderliyini və tərəfdaşlığa sadiqliyini vurğuladı. O, həmçinin Azərbaycan xalqının iqlim dəyişikliklərinə qarşı davamlılıq sahəsində əldə etdiyi tarixi təcrübəni dünya ictimaiyyətinə təqdim etdi. COP29-da həmçinin enerji təhlükəsizliyi ilə iqlim öhdəliklərinin balanslaşdırılması, qlobal karbon bazarlarının təkmilləşdirilməsi və “yaşıl şəhərlər” konsepsiyasının həyata keçirilməsi ilə bağlı müzakirələr aparıldı. Bu sahədə Azərbaycan öz qabaqcıl layihələrini təqdim edərək, dünya ictimaiyyətinə innovativ həllər təklif etdi. Xüsusilə Qarabağda tətbiq olunan “yaşıl enerji zonası” layihəsi nümunə kimi göstərildi. Konfrans iştirakçıları bu layihəni regionun bərpası və davamlı inkişafı üçün mükəmməl bir model olaraq qəbul etdilər.Nəticədə, COP29 yalnız qərarların qəbul edildiyi bir tədbir olmaqla kifayətlənmədi, həm də qlobal həmrəyliyi və birgə fəaliyyətin zəruriliyini nümayiş etdirdi. Əldə edilən uğurlu nəticələr arasında maliyyə dəstəyinin artırılması, texnologiyaların ötürülməsi və ölkələr arasında əməkdaşlığın dərinləşdirilməsi gələcək üçün ümidverici perspektivlər açır. COP29 dünya ictimaiyyətinin iqlim böhranına qarşı birgə mübarizəsinin səmərəli yollarını təqdim edərək, daha yaşıl və dayanıqlı bir dünyanın qurulmasına töhfə verdi. Tədbirin yekununda iştirakçı ölkələr birgə çağırış edərək, qəbul edilən qərarların gələcək illərdə müntəzəm şəkildə həyata keçirilməsinə sadiq qalacaqlarını bildirdilər. Konfrans həm də göstərdi ki, iqlim böhranı yalnız milli səviyyədə deyil, həm də beynəlxalq əməkdaşlıq vasitəsilə həll edilə bilər. Bu, gələcəkdə bu cür konfransların daha geniş səviyyədə keçirilməsi üçün bir stimul olacaq.
Sahil Əliyev,
YAP-ın gənc fəalı
