Azərbaycanla Pakistan arasında dostluq ümumi mədəniyyətin təməlinə, tarixi əlaqələrə və qarşılıqlı maraqlara əsaslanır

Azərbaycanla Pakistan arasında dostluq tarixən möhkəm olub və zaman keçdikcə dərinləşməyə davam edir. İki ölkə arasında sıx əlaqələrə səbəb olan bir neçə amil var:

Mədəni və tarixi əlaqələr: Azərbaycan və Pakistan ortaq müsəlman irsindən və tarixi əlaqələrindən qaynaqlanan ortaq mədəni və tarixi əlaqələri Türk və fars sivilizasiyaları ilə əlaqələndirirlər. Bu əlaqələr hər iki ölkənin xalqları arasında qarşılıqlı anlaşma və ortaq şəxsiyyət hissinə kömək etdi.

Diplomatik münasibətlər: Azərbaycan və Pakistan 1991-ci ildə Sovet İttifaqından müstəqillik qazandıqdan qısa müddət sonra diplomatik münasibətlər qurdular. O vaxtdan bəri hər iki ölkə bir-birinin paytaxtlarında diplomatik nümayəndəlikləri dəstəkləyir və yüksək səviyyəli səfərlər və mədəni mübadilələr də daxil olmaqla müxtəlif ikitərəfli mübadilələrdə iştirak edirlər.

Beynəlxalq məsələlər üzrə qarşılıqlı dəstək: Azərbaycan və Pakistan müxtəlif beynəlxalq məsələlər üzrə ardıcıl olaraq bir-birini dəstəkləyir. Pakistan Azərbaycanın ərazi bütövlüyünün və Ermənistanla Dağlıq Qarabağ münaqişəsi ilə bağlı mövqeyinin güclü tərəfdarı idi. Azərbaycan da öz növbəsində Hindistanla Kəşmir mübahisəsində Pakistanı dəstəklədi.

İqtisadi əməkdaşlıq: Azərbaycan və Pakistan iqtisadi əməkdaşlıqlarını genişləndirmək üçün çalışırlar. Enerji, kənd təsərrüfatı, əczaçılıq və müdafiə kimi sektorlarda ticarətin, investisiyaların təşviqi və birgə müəssisələrin yaradılması üçün müqavilələr imzaladılar. Bu iqtisadi əlaqələr ikitərəfli münasibətlərin daha da möhkəmləndirilməsi potensialına malikdir.

Müdafiə sahəsində əməkdaşlıq: Azərbaycan və Pakistan müdafiə sektorunda, o cümlədən hərbi təlim, birgə təlimlər və müdafiə avadanlığı mübadiləsi sahəsində əməkdaşlıq edirlər. Hər iki ölkə təhlükəsizlik narahatlıqlarını bölüşür və əməkdaşlıq yolu ilə müdafiə potensiallarını gücləndirməyə çalışırlar.

İnsanlar arasında əlaqə: Azərbaycan və Pakistan arasında turizm, tələbə mübadiləsi və mədəni tədbirlər də daxil olmaqla insanlar arasında təmasların artması müşahidə olunur. Bu qarşılıqlı əlaqələr qarşılıqlı anlaşmanın möhkəmlənməsinə və iki millət arasında əlaqələrin möhkəmlənməsinə kömək etdi.

Ümumiyyətlə, Azərbaycanla Pakistan arasında dostluq ümumi mədəniyyətin təməlinə, tarixi əlaqələrə və qarşılıqlı maraqlara əsaslanır. İki ölkə iqtisadi əməkdaşlıq, müdafiə əməkdaşlığı və diplomatik dəstək baxımından hər iki ölkəyə fayda gətirən müxtəlif ikitərəfli təşəbbüslər vasitəsilə münasibətlərini möhkəmləndirməyə davam edir.

Pakistanla Azərbaycanın dost-qardaş münasibətlərinin səbəbi ilə bağlı ən məşhur fikir Azərbaycan mesenatı Hacı Zeynalabdin Tağıyevin XX əsrin əvvəllərində Pakistan ərazisi Britaniya müstəmləkəsi olanda yerli əhali arasında kütləvi pandemiya yayıldığı zaman şəxsi vəsaiti ilə 300 min ampula peyvənd alıb indiki Pakistan ərazisinə göndərməsi ilə bağlıdır. İnternetdə dolaşan yazıya görə bununla da pandemiyanın qarşısı alınır və qədirbilən Pakistan xalqı 1947-ci ildə müstəqillik əldə etdikdən sonra bu faktı tarix dərsliyinə daxil edir.

Bu məlumat Azərbaycan internet məkanında məşhur olsa da, sənədli yazılarda keçmir. Əlbəttə, Tağıyevin belə bir yardımı etməsini istisna etmək olmaz. Dünyanın müxtəlif bölgələrində müsəlmanlara yardım edən azərbaycanlı milyonçunun xəstəlikdən əziyyət çəkən Hindistan (o zaman coğrafiya Hindistan adlanırdı – müəllif.) əhalisinə yardım etməsi mümkün idi. Ancaq bu cür tibbi yardımı dövlətlərarası siyasi münasibətlərin əsas səbəbi kimi izah etmək çətindir. Bu fakt yalnız əlaqələrə müsbət təsir edə bilərdi. 

İslam Bafadarov,
YAP-ın gənc fəalı