2024-cü il noyabrın 12-də Bakıda keçirilən COP29 Liderlər Sammiti dünya miqyasında ətraf mühitin qorunması, iqlim dəyişikliyi ilə mübarizə və qlobal ekologiyanın gələcəyi haqqında mühüm müzakirələrə ev sahibliyi etdi. Bu tədbir, Azərbaycan üçün böyük bir əhəmiyyət kəsb edirdi, çünki ölkə həm ekoloji siyasətini beynəlxalq aləmdə nümayiş etdirmək, həm də dünya liderlərini iqlim dəyişikliklərinə qarşı mübarizəyə daha aktiv yanaşmağa çağırmaq imkanı əldə etdi.
Azərbaycanın Prezident İlham Əliyev tərəfindən sammitin açılışında edilən çıxış, həm Azərbaycanın ekoloji siyasətinin qlobal miqyasda tanınması, həm də qlobal miqyasda ətraf mühitin qorunması sahəsində beynəlxalq əməkdaşlığın gücləndirilməsi istiqamətində atılan mühüm bir addım oldu. Prezident İlham Əliyev çıxışında bir neçə mühüm məsələyə toxundu, bunlar arasında Azərbaycanın iqlim dəyişikliyi ilə mübarizəyə verdiyi önəm, bərpa olunan enerji sahəsindəki təşəbbüsləri, ekoloji dayanıqlılıq və qlobal səviyyədə əməkdaşlıq məsələləri əsas yer tutdu. Prezidentin çıxışının ən vacib məqamları aşağıdakılardır: Prezident İlham Əliyev çıxışında Azərbaycan hökumətinin iqlim dəyişikliyi ilə mübarizəyə dair gördüyü işləri geniş şəkildə təqdim etdi. O, Azərbaycanın iqlim dəyişikliyinin qarşısını almaq məqsədilə beynəlxalq təşəbbüslərdə fəal iştirak etdiyini bildirdi və qeyd etdi ki, Azərbaycanın iqlim siyasəti yalnız milli maraqlara deyil, həm də qlobal səviyyədə ətraf mühitin qorunmasına yönəldilib. Azərbaycanın iqlim dəyişikliyinin qarşısının alınmasına yönəlik attığı addımlar arasında “Yaşıl İnkişaf” Strategiyası, bərpa olunan enerji layihələri və enerji səmərəliliyi sahələrindəki geniş miqyaslı tədbirlər xüsusi yer tutur. İlham Əliyev qeyd etdi ki, Azərbaycan, Paris İqlim Sazişi çərçivəsində qarşıya qoyduğu öhdəlikləri yerinə yetirmək məqsədilə müxtəlif proqramlar həyata keçirir. Bu proqramlar, həmçinin ölkənin 2030-cu ilədək karbon emissiyalarını 40% azaltmaq məqsədini də əhatə edir.
Azərbaycan, son illərdə enerji sektorunda ciddi islahatlar keçirərək, bərpa olunan enerji mənbələrinin inkişafına xüsusi önəm verməkdədir. Prezident Əliyev çıxışında, ölkənin külək və günəş enerjisi sahəsində ciddi potensiala malik olduğunu və bu sahələrin inkişafı üçün konkret addımlar atıldığını qeyd etdi. Azərbaycanın Xəzər dənizi üzərində yerləşən külək enerjisi layihələri və müxtəlif günəş enerjisi stansiyalarının qurulması, ölkənin təmiz enerji mənbələrinə olan marağını və bu sahədəki inkişafa verdiyi önəmi göstərir. Bundan əlavə, Azərbaycan, həm daxili istehsalı artırmaq, həm də beynəlxalq bazarda bərpa olunan enerji resurslarını ticarətləşdirmək məqsədilə enerji sektorunda xarici investorlarla əməkdaşlıq etməyə davam edir. Prezident, bu günə qədər həyata keçirilən layihələrin iqtisadiyyata müsbət təsir göstərdiyini və gələcəkdə bərpa olunan enerji mənbələrinin ölkənin enerji balansında daha böyük yer tutacağını bildirdi. Prezident İlham Əliyev, Azərbaycanın beynəlxalq müstəvidə ekoloji məsələlərlə bağlı verdiyi töhfələri də xüsusi vurğuladı. O, həmçinin qeyd etdi ki, Azərbaycan, yalnız milli səviyyədə deyil, beynəlxalq miqyasda da ətraf mühitin qorunması məsələsində fəal iştirak edir. Azərbaycan, beynəlxalq təşkilatlarla — xüsusən BMT, Beynəlxalq Enerji Agentliyi, Dünya Bankı və digər regional strukturlarla əməkdaşlıq edərək, ekoloji məsələlərin həllinə öz töhfəsini verir.
Cənab Prezident İlham Əliyev, çıxışında həmçinin Azərbaycanın müstəqil siyasətini həyata keçirərək, iqlim dəyişiklikləri ilə mübarizəyə dair regional və beynəlxalq səviyyədə təşəbbüsləri dəstəklədiyini bildirdi. Prezident, Azərbaycanın bir çox regional ekoloji təşəbbüslərə qoşulmasını, xüsusən Xəzər dənizinin qorunmasına dair həyata keçirilən layihələri diqqətə çatdırdı.Azərbaycanın dayanıqlı inkişaf strategiyasının əsas istiqamətlərindən biri də ekologiya və iqtisadiyyat arasında tarazlığı qorumaqdır. Prezident Əliyev çıxışında, Azərbaycanın bu məqsədə çatmaq üçün uzunmüddətli və davamlı ekoloji layihələrə sərmayə yatırdığını qeyd etdi. Eyni zamanda, Azərbaycan hökuməti müasir texnologiyaların tətbiqi, təbii sərvətlərdən səmərəli istifadə və yerli əhalinin ətraf mühitə qarşı məsuliyyətli yanaşmasını təşviq etmək məqsədilə maarifləndirmə işləri aparır. Prezident, həmçinin “Yaşıl İqtisadiyyat” prinsipinin Azərbaycanda artıq əsas inkişaf istiqamətlərindən birinə çevrildiyini vurğuladı və qeyd etdi ki, dövlətin enerji sektorunda həyata keçirdiyi islahatlar, həm iqtisadi inkişafı, həm də ekoloji davamlılığı təmin etməyə yönəlmişdir.İlham Əliyev, iqlim dəyişikliyi ilə mübarizənin yalnız ekologiya məsələsi olmadığını, həm də insanların həyat şəraitini və sosial rifahını birbaşa təsir etdiyini qeyd etdi. O, iqlim dəyişikliyi səbəbindən kənd təsərrüfatında məhsul istehsalının azalması, su qıtlığı və digər təbii fəlakətlərin yaranmasının, sosial ədalətə və iqtisadi inkişafın bərpasına da təsir etdiyini vurğuladı. Prezident, bu baxımdan, ölkələrin yalnız ətraf mühitlə bağlı deyil, həm də sosial məsələlərlə bağlı əməkdaşlıq etmələrinin vacibliyini ifadə etdi.
COP29 Sammiti, Azərbaycanın qlobal səviyyədə ətraf mühitin qorunmasına dair verdiyi töhfələri daha geniş bir auditoriyaya təqdim etmək və dünyanın liderləri ilə təcrübə mübadiləsi aparmaq üçün əhəmiyyətli bir platforma oldu. İlham Əliyevin çıxışı, həm Azərbaycan xalqının ekoloji məsələlərə olan diqqətini artırdı, həm də beynəlxalq aləmdə Azərbaycanın bu sahədəki liderliyini təsdiqlədi. Sammitin açılışında Prezidentin vurğuladığı əsas mesajlardan biri də iqlim dəyişikliyi ilə mübarizənin yalnız hökumətlər səviyyəsində deyil, həm də şirkətlər, vətəndaş cəmiyyəti və yerli icmalar tərəfindən ortaq şəkildə həyata keçirilməsinin vacibliyidir. Azərbaycanın ekoloji siyasətinin gələcəyi, bu kollektiv yanaşma ilə daha dayanıqlı və effektli olacaqdır. Azərbaycan Prezidentinin COP29 Sammitindəki çıxışı, ölkənin ekoloji siyasətini qlobal miqyasda daha da irəlilətmək və müharibələrdən, iqtisadi böhranlardan sonra dünyadakı sülh və ətraf mühitin qorunması istiqamətində Azərbaycanın liderliyini nümayiş etdirmək üçün mühüm bir fürsət oldu. Azərbaycan, artıq beynəlxalq səviyyədə iqlim dəyişikliyi ilə mübarizə, bərpa olunan enerji resurslarının inkişafı və dayanıqlı inkişaf prinsipləri ilə tanınır. Bu tədbir, Azərbaycanın ekoloji siyasətinin güclənməsi və qlobal miqyasda ətraf mühitin qorunmasına dair daha geniş əməkdaşlığa zəmin yaratdı.
İlham Quliyev,
YAP-ın gənc fəalı
