Son illərdə Azərbaycan yalnız neft və qaz ehtiyatlarına güvənən bir enerji ölkəsi olmaqdan çıxaraq, bərpaolunan enerji mənbələrinin inkişafına ciddi diqqət ayırır. Xüsusilə günəş, külək və hidroenerji potensialının reallaşdırılması istiqamətində mühüm layihələr həyata keçirilir. Bu, həm ölkənin enerji təhlükəsizliyini təmin etmək, həm də ətraf mühitə mənfi təsirləri azaltmaq məqsədini daşıyır.Azərbaycan coğrafi mövqeyi baxımından günəş və külək enerjisi üçün əlverişli təbii şəraitə malikdir. Araşdırmalara görə, ölkənin illik günəş radiasiyası 1600–2700 kVt/saat/m² arasında dəyişir. Xüsusilə Naxçıvan, Abşeron yarımadası və Cənub bölgəsi günəş panellərinin quraşdırılması üçün ideal hesab olunur. Külək enerjisi baxımından isə Xəzər dənizi sahilləri və Abşeron yarımadası xüsusi ilə seçilir. Bu ərazilərdə küləyin orta sürəti ildə 6-9 m/san təşkil edir ki, bu da külək turbinlərinin effektiv işləməsi üçün kifayət qədər yüksək göstəricidir.Hidroenerji də Azərbaycanın enerji balansında mühüm rol oynayır. Ölkədə bir sıra böyük və kiçik hidroelektrik stansiyalar mövcuddur. Xüsusilə Kiçik Su Elektrik Stansiyalarının (Kiçik SES-lərin) bərpası və yenilərinin tikintisi üzrə planlar həyata keçirilir.Azərbaycan bərpaolunan enerji sektoruna xarici sərmayələrin cəlb olunması istiqamətində də uğurlu addımlar atır. 2021-ci ildə Səudiyyə Ərəbistanının “ACWA Power” və Birləşmiş Ərəb Əmirliklərinin “Masdar” şirkətləri ilə imzalanan müqavilələr nəticəsində ölkədə külək və günəş elektrik stansiyalarının tikintisi başlayıb. Bu layihələrin ümumi gücü 470 MVt-dan çoxdur. Onların istismara verilməsi ilə illik yüz minlərlə ton karbon emissiyası azaldılacaq və on minlərlə evin enerjiyə olan tələbatı ödənəcək.Eyni zamanda, Azərbaycan hökuməti 2030-cu ilə qədər enerji istehsalında bərpaolunan enerji mənbələrinin payını 30%-ə çatdırmağı hədəfləyir. Bu məqsədlə Energetika Nazirliyi və Bərpa Olunan Enerji Mənbələri Dövlət Agentliyi birgə fəaliyyət göstərir.Azərbaycanın işğaldan azad olunmuş ərazilərində — xüsusilə Qarabağ və Şərqi Zəngəzurda — “Yaşıl enerji zonası”nın yaradılması istiqamətində işlər aparılır. Bu bölgələrdə günəş və külək enerjisi potensialı olduqca yüksəkdir. Burada tamamilə bərpaolunan enerji ilə təmin olunan şəhər və kəndlərin inşası nəzərdə tutulur. Azərbaycanın bərpaolunan enerji mənbələrinə yatırdığı sərmayələr ölkənin enerji sektorunda transformasiyanı sürətləndirir. Bu, təkcə iqtisadi səmərəlilik deyil, həm də ekoloji təhlükəsizlik və dayanıqlı inkişaf baxımından strateji əhəmiyyət daşıyır. Gələcəkdə bu sahədə atılacaq addımlar Azərbaycanın beynəlxalq enerji bazarında nüfuzunu daha da gücləndirəcək.
Günel Əbdürəhmanova
Yeni Azərbaycan Partiyası,məsləhətçi
