Ümummilli Lider Heydər Əliyev Azərbaycanın tarixində yalnız siyasi lider deyil, həm də milli ruhun qorunması və inkişafı sahəsində dahi şəxsiyyət kimi tanınır. Onun rəhbərliyi dövründə ölkəmizdə milli-mənəvi dəyərlər, mədəni irs və tarixi abidələr qorunmuş, bölgələrdə milli kimliyin inkişafı üçün geniş tədbirlər həyata keçirilmişdir.
1969-cu ildə Heydər Əliyev Azərbaycan SSR-in rəhbəri seçildikdə, ölkənin qarşısında çoxsaylı sosial-iqtisadi və siyasi problemlər dayanırdı. Bu dövrdə Qarabağ bölgəsi xüsusilə diqqət mərkəzində idi. Ermənistan SSR-in anti-Azərbaycan təbliğatı və əsassız ərazi iddiaları Qarabağda gərginliyi artırmış, bölgənin inkişafını əngəlləmişdi. Heydər Əliyev bu vəziyyətin qarşısını almaq, milli maraqları qorumaq və bölgədə tarixi və mədəni irsi bərpa etmək üçün fəal siyasət yürütmüşdür.
Heydər Əliyevin Qarabağa diqqəti 1967-ci ildən başlamışdır. O, Şuşa şəhərinin tarixi və mədəni dəyərlərini dərindən öyrənmiş, şəhərin abadlaşdırılması, dağıdılmış binaların bərpası və tarixi abidələrin qorunması üçün tədbirlər görmüşdür. 1970-ci illərin ikinci yarısında Şuşada bir sıra mühüm qərarlar qəbul edilmiş, şəhərin keçmişdə tikilmiş binaları və tarixi abidələri bərpa edilmiş, yeni çoxmərtəbəli yaşayış binaları, mehmanxana və inzibati binalar inşa edilmişdir. Bu, Şuşanı həm mədəniyyət, həm də turizm baxımından inkişaf etmiş bir mərkəzə çevirmişdir.
Heydər Əliyev həmçinin Qarabağda milli təhsil və elmi mühitin gücləndirilməsinə xüsusi önəm vermişdir. Xankəndində Pedaqoji İnstitutun Azərbaycan bölməsinin yaradılması, bölgədə ali təhsilin təşkili və gənc kadrların yetişdirilməsi Heydər Əliyevin milli inkişaf strategiyasının mühüm hissəsini təşkil etmişdir. O, gənclərin Azərbaycan tarixi, mədəniyyəti və incəsənətinə bağlı olmasını təmin edərək bölgədə milli ruhun güclənməsinə şərait yaratmışdır.
Mədəni irsin qorunması sahəsində Heydər Əliyevin fəaliyyətləri olduqca geniş miqyaslı olmuşdur. Şuşada Molla Pənah Vaqif və Xurşidbanu Natəvanın abidələrinin bərpası, onların yaşadıqları və yaratdıqları yerlərin qorunması və Azərbaycan poeziyasının klassiklərinin tanıdılması Heydər Əliyevin milli-mədəni siyasətinin nümunəsidir. Onun təşəbbüsü ilə Şuşa tarixi-memarlıq qoruğu elan edilmiş, şəhərin tarixi hissəsi qorunmuş və bölgədə milli-mənəvi dəyərlər gücləndirilmişdir.
Heydər Əliyevin bölgəyə diqqəti yalnız tarixi və mədəni abidələrin qorunması ilə məhdudlaşmamışdır. O, Qarabağda həyat səviyyəsinin yaxşılaşdırılması, yeni iş yerlərinin açılması və infrastrukturun inkişaf etdirilməsi sahəsində də konkret addımlar atmışdır. Dəmiryolun çəkilməsi, məktəb binalarının tikilməsi və sosial müəssisələrin yaradılması bölgədə əhalinin rifahını yüksəltmiş, milli birlik və həmrəyliyin güclənməsinə xidmət etmişdir.
1993-cü ildə Heydər Əliyevin ikinci dəfə hakimiyyətə qayıdışı ilə milli ruhun qorunması və Qarabağın inkişafı istiqamətində fəaliyyət daha da genişlənmişdir. O, Azərbaycanın beynəlxalq aləmdə fəaliyyətini gücləndirərək, işğalçı Ermənistanın ərazi iddialarına qarşı qətiyyətli addımlar atmışdır. 1994-cü ildə Xocalı soyqırımının hüquqi və siyasi qiymətinin verilməsi, azərbaycanlıların Ermənistanda deportasiyasının tədqiqi və beynəlxalq ictimaiyyətə çatdırılması Heydər Əliyevin milli haqq və tarix məsələlərinə verdiyi önəmin göstəricisidir.
Heydər Əliyevin siyasəti, həmçinin Prezident İlham Əliyev tərəfindən uğurla davam etdirilmişdir. İkinci Qarabağ müharibəsi zamanı Azərbaycanın ərazi bütövlüyünün bərpası, Şuşa şəhərinin azad edilməsi və digər strateji əhəmiyyətli bölgələrin işğaldan azad olunması Heydər Əliyevin qoyduğu siyasi kursun nəticəsi olmuşdur. Bu, onun milli maraqların qorunması və milli ruhun inkişafı sahəsində göstərdiyi əvəzsiz xidmətlərin davamıdır.
Nəticə etibarilə, Ümummilli Lider Heydər Əliyev Qarabağda milli ruhun oyadılması, mədəni irsin qorunması və bölgənin inkişafı sahəsində əvəzsiz xidmətlər göstərmişdir. Onun rəhbərliyi dövründə əldə olunan nailiyyətlər, milli birlik və həmrəyliyin güclənməsi, həmçinin Azərbaycan dövlətçiliyinin möhkəmlənməsi üçün mühüm təməl yaratmışdır.
Hüseyn Məsimov,
YAP Mirəsədulla Mirqasımov küçəsi 1 (KTM PHŞ) üzrə ƏPT sədri,
“Kliniki Tibbi Mərkəz” PHŞ-in baş həkimi
