Vaşinqtonda keçirilən görüşlər nəticəsində ortaya çıxan sənədlərin mahiyyəti və onların hüquqi qüvvəsi beynəlxalq münasibətlərdə xüsusi əhəmiyyət daşıyır. Əslində, sənədlərin kim tərəfindən imzalanması məsələsi ikincil xarakter daşıyır. Əsas məqam ondan ibarətdir ki, həmin sənədlər Ermənistan dövlətini təmsil edən lider tərəfindən təsdiqlənmiş və bununla da Ermənistanın rəsmi mövqeyi kimi qəbul olunmuşdur.
Diplomatiyada qəbul olunmuş qaydalara görə, hər bir ölkəni beynəlxalq müstəvidə onun dövlət başçısı və ya səlahiyyətli nümayəndəsi təmsil edir. Ermənistan tərəfdən atılan addımlar, verilən bəyanatlar və imzalanan razılaşmalar isə birbaşa həmin dövlətin öhdəliyi kimi dəyərləndirilir. Bu baxımdan Vaşinqtonda imzalanan sənədlərin hansı şəxs tərəfindən təqdim olunması hüquqi nəticəni dəyişmir. Onların Ermənistanın adından imzalanması faktı beynəlxalq hüququn əsas prinsiplərinə tam uyğun gəlir.
Burada diqqətçəkən məqam ondan ibarətdir ki, Ermənistan rəhbərliyi bu sənədlərə imza atmaqla öz dövlətinin gələcək istiqamətini müəyyənləşdirmiş olur. Bu imza həm daxili, həm də xarici siyasətdə məsuliyyət doğurur və tərəflərin razılaşmalara əməl etməsini zəruri edir. Beynəlxalq müstəvidə verilən hər bir öhdəlik hüquqi qüvvəyə malikdir və gələcəkdə onun icrasından yayınmaq mümkün deyil.
Digər tərəfdən, sənədlərin imzalanması prosesində Ermənistanın rəsmi mövqeyi bir daha aydın şəkildə nümayiş etdirildi. Bu, həm də beynəlxalq ictimaiyyətə mesajdır ki, Ermənistan qarşıya qoyulan öhdəlikləri qəbul edir və onları həyata keçirməyə razıdır. Əks halda, imzalanan sənədlərin dəyəri və etibarlılığı şübhə altına düşərdi.
Beləliklə, Vaşinqtonda sənədlərin konkret olaraq hansı şəxs tərəfindən imzalanmasından asılı olmayaraq, onların Ermənistan lideri tərəfindən təsdiqlənməsi bu addımı dövlətin rəsmi mövqeyi və hüquqi öhdəliyi kimi rəsmiləşdirir. Bu isə göstərir ki, həmin sənədlər yalnız bir protokol xarakteri daşımır, həm də beynəlxalq münasibətlərdə Ermənistanın gələcək istiqamətini müəyyənləşdirən ciddi siyasi sənəd statusuna malikdir.
YAP Xəzər rayon təşkilatının mühasibi
Afaq Mustafayeva
