Azərbaycan və Vyetnam Respublikaları arasında mövcud olan dostluq və əməkdaşlıq münasibətləri artıq yarım əsrdən çox tarixə malikdir. Bu münasibətlər qarşılıqlı hörmətə, əməkdaşlıq ruhuna və ortaq maraqlara əsaslanır. İki ölkənin rəhbərlərinin qarşılıqlı səfərləri və müxtəlif sahələr üzrə qurulmuş əlaqələr bu münasibətlərin dərin köklərə malik olduğunu bir daha sübut edir. 2025-ci il mayın 7-8-də Vyetnam Kommunist Partiyası Mərkəzi Komitəsinin Baş katibi cənab To Lamın Azərbaycana planlaşdırılan dövlət səfəri bu münasibətlərin yeni mərhələyə qədəm qoyduğunu göstərir. Azərbaycanla Vyetnam arasındakı münasibətlərin tarixi əsası ötən əsrin ortalarına gedib çıxır. 1959-cu ildə Vyetnamın görkəmli lideri Ho Şi Minin Azərbaycan SSR-ə səfəri və 1983-cü ildə Azərbaycanın Ümummilli Lideri Heydər Əliyevin Vyetnama səfəri bu əlaqələrin ilkin təməlini qoydu. Bu səfərlər yalnız rəsmi diplomatik münasibətlər üçün deyil, həm də xalqlar arasında dostluğun yaranması baxımından əlamətdar hadisələr olmuşdur. 2014-cü ildə Prezident İlham Əliyevin Vyetnama etdiyi dövlət səfəri və 2015-ci ildə Vyetnam Sosialist Respublikasının Prezidenti Çıonq Tan Şanqın Azərbaycana səfəri ikitərəfli münasibətlərdə yeni səhifə açdı. Bu səfərlər çərçivəsində keçirilmiş Birinci Azərbaycan–Vyetnam biznes forumu müxtəlif sahələrdə əməkdaşlığın inkişafına təkan verdi. Neft-qaz, energetika, inşaat, informasiya texnologiyaları, maliyyə, sənaye, turizm və digər sahələr üzrə aparılan müzakirələr və razılaşmalar bu əlaqələrin konkret nəticələrə yönəldiyini göstərdi. İkitərəfli əməkdaşlığı dərinləşdirmək məqsədilə Azərbaycan–Vyetnam Hökumətlərarası Komissiyası yaradılıb. Bu platforma iqtisadi, elmi, texniki və ticarət əlaqələrinin sistemli şəkildə inkişafına xidmət edir. Bununla yanaşı, Xarici İşlər nazirlikləri xətti ilə aparılan siyasi məsləhətləşmələr iki ölkə arasında strateji baxımdan əhəmiyyətli bir təmas nöqtəsidir. Sonuncu belə məsləhətləşmələr 2025-ci ilin aprelində keçirilib və münasibətlərin daha da möhkəmləndirilməsinə yönəlib. Azərbaycan və Vyetnam BMT və Qoşulmama Hərəkatı kimi beynəlxalq təşkilatlar çərçivəsində də bir-birini dəstəkləyir və qlobal məsələlərə dair mövqelərini uzlaşdırır. Bu əməkdaşlıq, ölkələrin beynəlxalq arenada daha aktiv və əlaqəli şəkildə iştirakına şərait yaradır. İkitərəfli ticarət əlaqələri də müsbət dinamika nümayiş etdirir. 2024-cü ildə ölkələr arasında ticarət dövriyyəsi 223,93 milyon ABŞ dolları təşkil edib. Bu, qarşılıqlı iqtisadi əlaqələrin potensialını nümayiş etdirən mühüm göstəricidir. Xüsusilə, neft sənayesi sahəsindəki əməkdaşlıq tarixi təməllərə əsaslanır. Azərbaycan mütəxəssisləri Vyetnamın neft sənayesinin formalaşmasında əhəmiyyətli rol oynamışlar. Bu sahədə 2019-cu ildə imzalanmış SOCAR ilə “Binh Son Refinery and Petrochemical Company” arasındakı müqavilə əməkdaşlığın davamlı və strateji olduğunu göstərir. Azərbaycan və Vyetnam arasında mədəni və humanitar sahədə əməkdaşlıq dərin tarixi köklərə malikdir. Qara Qarayevin bəstələdiyi “Vyetnam süitası” və Əjdər İbrahimovun Vyetnam kinematoqrafiyasına verdiyi töhfələr bu əlaqələrin mədəni əsaslarını qoyub. Sovet dövründə Azərbaycanda təhsil almış 5 minə yaxın vyetnamlı bu gün də iki ölkə arasında əlaqələrin canlı daşıyıcılarıdır. Azərbaycanın Heydər Əliyev Fondu da Vyetnamda humanitar layihələrin həyata keçirilməsində aktiv iştirak edir. 2018-ci ildə Ha Giang əyalətində məktəb tikintisi və 2024-cü ildə Hanoy Ticarət və Turizm Kollecinə maliyyə dəstəyi göstərilməsi bu fəaliyyətlərin bariz nümunələridir. Vyetnam Kommunist Partiyası Mərkəzi Komitəsinin Baş katibi cənab To Lamın Azərbaycana edəcəyi ilk rəsmi səfəri ikitərəfli münasibətlər baxımından mühüm mərhələdir. Bu səfər tərəflər arasında siyasi dialoqun gücləndirilməsi, iqtisadi və mədəni əməkdaşlığın genişləndirilməsi üçün yeni imkanlar yaradacaq. Partiyalararası dialoqun inkişafı, həmçinin strateji əməkdaşlığın siyasi və ideoloji zəmində daha da möhkəmləndirilməsinə xidmət edəcək. Azərbaycan və Vyetnam arasında əməkdaşlığın gələcək perspektivləri olduqca genişdir. Turizm sahəsində, xüsusilə də Bakı ilə Vyetnam şəhərləri arasında birbaşa hava əlaqələrinin yaradılması qarşılıqlı turizm axınının artmasına və xalqların bir-birini daha yaxından tanımasına səbəb ola bilər. Bundan əlavə, təhsil sahəsində də əməkdaşlıq genişlənməkdədir. Vyetnamlı tələbələrin Azərbaycanda təhsil alması, mübadilə proqramları və elmi-tədqiqat layihələrinin icrası bu istiqamətdə əsas prioritetlərdəndir. Səhiyyə, ekologiya və mədəniyyət sahələrində birgə layihələr, humanitar missiyalar və innovativ təşəbbüslər də əməkdaşlıq üçün geniş imkanlar açır. Nəticə olaraq, Azərbaycan ilə Vyetnam arasında mövcud olan dostluq münasibətləri təkcə keçmişin mirası deyil, eyni zamanda gələcəyə doğru atılan strateji addımlardır. Bu əlaqələr qarşılıqlı maraq və etimada əsaslanır və hər iki ölkənin rifahı naminə yeni üfüqlər açmağa davam edir.
Mirsadıq Səməndərli,
Yeni Azərbaycan Partiyası, məsləhətçi
