Gənclər siyasəti, dövlətin və cəmiyyətin gələcəyini formalaşdırmaq üçün həyata keçirilən və gənclərin inkişafını təmin edən bir sıra tədbirlərdən ibarət olan bir siyasət sahəsidir. Gənclər siyasətinin mahiyyəti, onların təhsilini, məşğulluğunu, sağlamlığını, mədəniyyətini, hüquqlarını və sosial rifahını təmin etməyə yönəlmişdir. Bu siyasət, gəncləri yalnız fiziki və əqli cəhətdən inkişaf etdirməklə kifayətlənmir, həm də onların vətənpərvər, sosial məsuliyyətli, liderlik qabiliyyətlərinə malik fərdlər kimi yetişməsini məqsəd qoyur.
Azərbaycan Respublikasında gənclər siyasətinin hüquqi əsaslarını müəyyən edən və bu sahədə atılacaq addımları istiqamətləndirən ən mühüm sənədlərdən biri “Gənclər haqqında” Qanundur. 2002-ci ildə qəbul edilən bu qanun, ölkənin gənclər siyasətinin həyata keçirilməsi üçün geniş çərçivə və prinsipial əsaslar təqdim edir. Qanun, gənclərin hüquqlarını, vəzifələrini və dövlətin onlara qarşı öhdəliklərini müəyyən edərək, gənclərin müxtəlif sahələrdəki inkişafını dəstəkləyən hüquqi təminatları təmin edir.
Qanunun mahiyyəti, gənclərin həm sosial, həm də iqtisadi cəhətdən inkişaf etmələri üçün müvafiq şəraitin yaradılmasıdır. Bu, gənclərin təhsil, məşğulluq, sağlamlıq və sosial təminat sahələrində dövlətin təminatlarını təmin etməkdən ibarətdir. Məsələn, qanun gənclərin təhsil alması və yüksək biliklərə yiyələnməsi üçün zəruri təhsil infrastrukturlarının yaradılmasını nəzərdə tutur. Bu, yalnız yerli təhsil müəssisələri ilə məhdudlaşmır, eyni zamanda gənclərin xaricdə təhsil almasına və beynəlxalq təcrübə qazanmasına imkan yaradır.
Gənclərin məşğulluğu da qanunda mühüm yer tutur. Qanuna əsasən, dövlət, gənclərin iş bazarına daxil olmaları və öz peşə bacarıqlarını inkişaf etdirmələri üçün müxtəlif proqramlar və təşəbbüslər həyata keçirir. Dövlət tərəfindən yaradılan iş yerləri, işsizliklə mübarizə proqramları və gənclərin işə qəbulunu stimullaşdıran layihələr, gənclərin iqtisadi müstəqilliyinə və cəmiyyətə faydalı olmasına xidmət edir.
Gənclərin sağlamlığına və sosial rifahına diqqət, qanunun digər bir vacib aspektidir. Qanun, gənclərin sağlam həyat tərzini seçmələri, idmanla məşğul olmaları və psixoloji rifahlarını qorumaq üçün müxtəlif dövlət proqramları və fəaliyyətlərini əhatə edir. Gənclərin sağlamlığının qorunması yalnız fiziki sağlamlıqla məhdudlaşmır, həm də onların psixoloji və sosial ehtiyaclarının təmin olunmasını nəzərdə tutur. Bununla yanaşı, gənclərin narkotik və alkoqol kimi zərərli vərdişlərdən uzaq durmalarını təşviq edən proqramlar da qanunda əksini tapmışdır.
Qanunun bir başqa mühüm istiqaməti gənclərin mədəni inkişafıdır. Gənclərin milli və bəşəri dəyərlər əsasında tərbiyə olunması, onların mədəniyyətə, tarixə və ənənələrə hörmətlə yanaşmaları, dövlət tərəfindən dəstəklənir. Gənclərin mədəniyyətə olan marağını artırmaq, onların mədəniyyət və incəsənət sahələrindəki fəaliyyətini stimullaşdırmaq məqsədilə müxtəlif festivallar, sərgilər, konsertlər və digər tədbirlər təşkil olunur. Bundan əlavə, gənclərin hüquqlarının qorunması qanunun əsas prinsiplərindən biridir. Qanun, gənclərin bərabər hüquqlara malik olmalarını təmin edir və onlara qarşı hər hansı ayrı-seçkiliyə yol verilməməsini müdafiə edir. Gənclərin iştirak etdiyi müxtəlif sosial və siyasi fəaliyyətlər, onların cəmiyyətdə səslərini eşidib, ölkənin idarə olunmasında fəal iştirak etmələrini təmin edir. Qanun həmçinin gənclər üçün yeni imkanlar yaradan təşəbbüsləri də əhatə edir.
Dövlətin dəstəyi ilə, gənclərin müasir texnologiyalarla tanış olmaları, innovativ layihələrə qoşulmaları və öz yaradıcılıqlarını inkişaf etdirmələri üçün müxtəlif layihələr həyata keçirilir. Bu, gənclərin həm ölkədaxili, həm də beynəlxalq səviyyədə rəqabətə davamlı olmalarını təmin edir.
Qanunun təsdiqlənməsi və onun həyata keçirilməsi, Azərbaycan dövlətinin gənclərə verdiyi dəyəri və onların inkişafına olan etibarını göstərir. Gənclər siyasətinin hüquqi təminatı, gənclərin hərtərəfli inkişafını dəstəkləyir və onların cəmiyyətin liderləri kimi yetişməsinə şərait yaradır. Bu qanun, həmçinin Azərbaycanın gələcəyinin işıqlı və güclü olacağına inamı artıran mühüm bir vasitədir. Gənclər, bu siyasət və qanun çərçivəsində, öz potensialını reallaşdıraraq, ölkənin hərtərəfli inkişafına böyük töhfələr verəcəkdir.
Samirə Talıbova,
YAP Xəzər rayon təşkilatının gənc fəalı
