Azərbaycan və Gürcüstan, coğrafi yaxınlıqları və ortaq maraqları ilə Qafqaz bölgəsində strateji tərəfdaşlardır. Xüsusilə enerji sahəsindəki əməkdaşlıq, hər iki ölkənin iqtisadiyyatları və regional təhlükəsizliyi baxımından böyük əhəmiyyət kəsb edir. Son illər artan enerji tələbatı, Azərbaycanın zəngin enerji resursları və Gürcüstanın tranzit potensialı bu əməkdaşlığın təməlini təşkil edir. Bu əlaqələr, təkcə hər iki ölkənin inkişafına deyil, həm də Avropa və Asiya arasında enerji dəhlizlərinin gücləndirilməsinə xidmət edir. Azərbaycan Xəzər dənizinin enerji ehtiyatları ilə dünyanın ən böyük neft və qaz istehsalçılarından biri olmaqla, regionun enerji bazarlarında dominant mövqeyə sahibdir. Bu zəngin resurslar, Gürcüstan vasitəsilə nəql edilir. Gürcüstan, öz növbəsində, Avropaya və digər xarici bazarlara enerji daşıyan mühüm tranzit ölkəsi rolunu oynayır. Trans-Anadolu qaz boru kəməri (TANAP) və Trans-Adriatik qaz boru kəməri (TAP) kimi strateji layihələr, Azərbaycanın təbii qazını Cənubi Qafqazdan keçərək Avropaya çatdırmaq üçün mühüm infrastruktur təşkil edir. Bu layihələrdə Gürcüstanın rolu, sadəcə tranzit ölkə olmaqla məhdudlaşmır; həm də bu layihələrin siyasi və iqtisadi dayanıqlığını təmin edən bir tərəfdaş olaraq çıxış edir. Enerji sahəsindəki əməkdaşlıq, həm də regional təhlükəsizliyin təmin edilməsində mühüm rol oynayır. Azərbaycan və Gürcüstan, enerji resurslarının nəqlində sərhədlərini qoruyaraq, qonşu ölkələrə nümunə göstərirlər. Bu, yalnız enerji təchizatının şaxələndirilməsini təmin etmir, həm də Avropanın enerji asılılığını azaltmaq məqsədilə yeni alternativ marşrutların yaradılmasına səbəb olur. Həmçinin, enerji sahəsindəki əməkdaşlıq, Qafqazın geosiyasi əhəmiyyətini artırır və bu regionun enerji təhlükəsizliyinə töhfə verir.
Bundan əlavə, Azərbaycanın və Gürcüstanın enerji sahəsindəki yaxın əlaqələri, iki ölkənin iqtisadi maraqlarını da qorumağa xidmət edir. Azərbaycanın enerjisi, Gürcüstanın iqtisadi inkişafını stimullaşdıran və bu ölkəyə ixrac imkanlarını artıran bir amildir. Eyni zamanda, Gürcüstan, Azərbaycanın enerji layihələrinə yalnız tranzit ölkə olaraq deyil, həm də yerli bazarına enerji təminatı baxımından mühüm rol oynayır. Bu qarşılıqlı asılılıq, hər iki tərəfin iqtisadi baxımdan daha dayanıqlı olmasını təmin edir. Siyasi baxımdan isə, Azərbaycan və Gürcüstanın enerji sahəsindəki əməkdaşlığı, regionda təsirli bir geosiyasi oyun qurur. Bu əməkdaşlıq, həmçinin Rusiya və İran kimi böyük güclərin təsirindən asılı olmayan enerji əlaqələri qurmağı hədəfləyir. Gürcüstanın və Azərbaycanın enerjiyə dair birgə siyasətləri, regional güc balansını qorumaqla yanaşı, Avropa və Qərbin enerji təhlükəsizliyi mövqeyini də gücləndirir. Həmçinin, bu iki ölkənin enerji sahəsindəki birgə fəaliyyətləri, onların bir-birinə olan etibarını artırır və strateji tərəfdaşlıq münasibətlərinin möhkəmlənməsinə zəmin yaradır.
Nəticə olaraq, Azərbaycan və Gürcüstan arasında enerji sahəsindəki əməkdaşlıq yalnız iqtisadi və texniki baxımdan deyil, həm də regional və qlobal təhlükəsizlik baxımından əhəmiyyətli bir strateji əlaqədir. Bu əməkdaşlıq, hər iki ölkənin mövqelərini gücləndirir və regional sabitliyə müsbət təsir göstərir. Bu sahədəki inkişaflar, gələcəkdə Qafqazın və bütün Avrasiyanın enerji təchizatı və təhlükəsizliyi üçün daha geniş imkanlar açacaqdır.
Fatimə Axundzadə,
Sanator-Kurort Reabilitasiya Mərkəzinin sosial media mütəxəssisi
