2024-cü ildə ölkənin iqtisadiyyatı dünya iqtisadiyyatının ümumi tendensiyalarına uyğun olaraq, müxtəlif sahələrdə irəliləyiş əldə etmişdir. Bu, əsasən neft və qaz sənayesinin inkişafı, qeyri-neft sektorunun genişlənməsi və mühüm infrastruktur layihələrinin həyata keçirilməsi nəticəsində olmuşdur. Azərbaycanın iqtisadi inkişafında kənd təsərrüfatı, turizm, tikinti və texnologiya kimi sahələrin də mühüm rol oynadığı qeyd edilə bilər. Həmçinin, qeyri-neft ixracının artması və xarici ticarət balansının müsbət yöndə dəyişməsi də diqqətəlayiqdir. Bu illər ərzində Azərbaycanın valyuta ehtiyatları da artmış və iqtisadiyyatda maliyyə sabitliyi təmin olunmuşdur. Bu, ölkənin iqtisadiyyatının gələcəkdə daha da inkişafı üçün yaxşı bir əsas yaradır: Bu göstəricilər, sadəcə olaraq, keçən ilin məhsulu deyil. Uzun illər aparılan iqtisadi islahatlar, şəffaflıq, inhisarçılığa qarşı mübarizə, investisiyaların cəlb edilməsi, investisiya iqliminin yaxşılaşdırılması nəticəsində biz beynəlxalq aparıcı reytinq agentliklərinin Azərbaycana olan münasibətində müsbət dəyişiklik görürük. Yəni, bütün bunlar onu deməyə əsas verir ki, biz iqtisadi sahədə dayanıqlı inkişafa nail ola bilmişik və əminəm ki, bu il və gələn illərdə bu dinamika saxlanılacaqdır.
Prezident İlham Əliyev, keçən ilin nəticələrinə əsaslanaraq, ölkənin maliyyə vəziyyətində müsbət irəliləyişlər olduğunu vurğulayıb. O, bildirib ki, Azərbaycan maliyyə sabitliyini gücləndirə bilib və ölkənin valyuta ehtiyatlarını artırmaq istiqamətində ciddi addımlar atılıb. Bu, ölkənin iqtisadiyyatı üçün çox önəmli bir göstəricidir, çünki maliyyə ehtiyatlarının artırılması iqtisadi dayanıqlılığı və inkişafı təmin edir. Prezidentin qeyd etdiyi bu müsbət dəyişikliklər, həmçinin dövlətin iqtisadi siyasətinin düzgünlüyünü və gələcək inkişaf perspektivlərini əks etdirir. Azərbaycanın valyuta ehtiyatları xarici borcunu 14 dəfə üstələyir. Bu, ölkənin maliyyə dayanıqlığını və iqtisadi gücünü göstərən mühüm bir göstəricidir. Belə bir maliyyə vəziyyəti, Azərbaycanın qlobal iqtisadi şoklara və maliyyə çətinliklərinə qarşı daha yüksək dayanıqlığa malik olduğunu göstərir. Eyni zamanda, valyuta ehtiyatlarının xarici borcdan daha yüksək olması, dövlətin maliyyə siyasətinin düzgün və gələcəyə yönəlmiş olduğunu, iqtisadiyyatın davamlı inkişafını təmin etmək üçün kifayət qədər resurslara sahib olduğunu bildirir. Bu, ölkənin xarici iqtisadi əlaqələrində daha sərbəst və müstəqil hərəkət etməsinə imkan verir
Dövlət başçısı COP29 (Birləşmiş Millətlər Təşkilatının İqlim Dəyişikliyi Konfransı) ilə əlaqədar verdiyi bəyanatında bu tədbirin həm böyük bir çağırış, həm də böyük bir imkan olduğunu vurğulamışdır. COP29, iqlim dəyişikliyi ilə mübarizə, ekosistemin qorunması və davamlı inkişafın təmin edilməsi sahəsində qlobal bir platformadır. Bu konfransda dünya liderləri və ekspertlər bir araya gələrək iqlim dəyişikliyinin mənfi təsirləri ilə mübarizə aparmaq üçün yeni strategiyalar və tədbirlər müzakirə edirlər. Prezident İlham Əliyev, bu cür qlobal müzakirələrin Azərbaycan üçün həm bir çağırış, həm də böyük bir fürsət yaratdığını bildirib. Azərbaycanın bu çağırışı uğura çevirmək məqsədilə ciddi səylər göstərdiyini qeyd edib. Onun sözlərinə görə, Azərbaycanın vəzifəsi yalnız iqlim dəyişikliyi məsələlərini müzakirə etmək və buna dair beynəlxalq səylərə qoşulmaq deyil, həm də bu məsələdə fəal iştirak edərək, özünə və dünyaya müsbət təsir göstərməkdir.
Azərbaycan, son illərdə enerji səmərəliliyi, ekoloji balansın qorunması və bərpa olunan enerji mənbələrinin inkişafı istiqamətində bir sıra mühüm təşəbbüslər irəli sürüb. Bu, həm ölkənin enerji sektorunun gələcəyini formalaşdırmağa, həm də qlobal iqlim məsələlərinə dair konstruktiv yanaşmalar inkişaf etdirməyə yönəlib. Prezidentin sözlərinə görə, bu çağırışın uğura çevrilməsi üçün Azərbaycan davamlı və düşünülmüş siyasət həyata keçirir, eyni zamanda beynəlxalq aləmdə əməkdaşlıq və təcrübə mübadiləsini də artırmağa çalışır. COP29, Azərbaycan üçün yalnız bir imtahan deyil, həm də ölkənin ekoloji siyasətinin beynəlxalq səviyyədə tanınması və gücləndirilməsi üçün bir fürsətdir. Bu konfrans, Azərbaycanı yalnız inkişaf etməkdə olan iqtisadiyyat kimi deyil, həm də ekoloji və sosial məsuliyyətlərini yerinə yetirən bir ölkə kimi möhkəmləndirir. Bu müzakirələrdə iştirak edərək, Azərbaycan qlobal iqlim problemlərinə daha effektiv cavab verməyə və beynəlxalq səviyyədə bu məsələlərə töhfə verməyə davam edəcək.
Azərbaycanın D-8 (Sahibkarların və İnkişaf Etməkdə Olan 8 Ölkənin Təşkilatı) təşkilatına qəbul edilməsi ölkəmizin beynəlxalq aləmdəki nüfuzunu daha da artıran mühüm bir addım olaraq qiymətləndirilir. Bu həm də ölkənin xarici siyasətindəki müsbət irəliləyişləri və diplomatik əlaqələrinin genişlənməsini nümayiş etdirir. Bu üzvlük, Azərbaycan üçün yeni iqtisadi imkanların açılmasına, həmçinin inkişaf etməkdə olan ölkələrlə daha sıx əməkdaşlığın qurulmasına şərait yaradır. D-8, inkişaf etməkdə olan səkkiz ölkənin bir araya gəldiyi, iqtisadi əməkdaşlıq, ticarət və sosial sahələrdə müsbət dəyişikliklərə yol açan bir təşkilatdır.Eyni zamanda, Azərbaycan bu təşkilat vasitəsilə, dünya iqtisadiyyatında daha güclü mövqeyə sahib olmaq və inkişaf etmiş ölkələrlə müqayisədə daha balanslı bir iqtisadi inkişaf modeli tətbiq etmək məqsədini güdür. Bu nöqteyi-nəzərdən, D-8 təşkilatına daxil olma, Azərbaycanın beynəlxalq arenada artan nüfuzunun və təsirinin göstəricisidir və ölkənin qlobal iqtisadiyyatla inteqrasiyasını daha da gücləndirir. Üzv ölkələr arasında qarşılıqlı faydalı əlaqələrin qurulması, xüsusən ticarət, investisiyalar, texnologiya mübadiləsi və enerji sahələrində əməkdaşlıq ön plandadır. Azərbaycanın bu təşkilata daxil olması, ölkənin qlobal iqtisadiyyatda daha fəal və təsirli bir rol oynadığını göstərir. Bu təşkilata üzv ölkələr əsasən Asiya, Orta Şərq və Afrika regionlarında yerləşən ölkələrdir və onların iqtisadiyyatı, təbii resursları, texnoloji inkişafları və bazar imkanları Azərbaycan üçün mühüm tərəfdaşlar və imkanlar təqdim edir. Həmçinin, Azərbaycan bu təşkilat vasitəsilə, dünya iqtisadiyyatında daha güclü mövqeyə sahib olmaq və inkişaf etmiş ölkələrlə müqayisədə daha balanslı bir iqtisadi inkişaf modeli tətbiq etmək məqsədini güdür.
Prezident İlham Əliyevin verdiyi açıqlamaya əsasən, Azərbaycan hökuməti Qarabağın və Şərqi Zəngəzurun bərpası üçün 4 milyard manat, həmçinin hərbi və təhlükəsizlik məsələlərinin həlli üçün 8,4 milyard manat vəsait ayırır. Bu, Azərbaycanın müharibədən sonra regionda təhlükəsizliyin təmin olunması və infrastrukturun yenidən qurulması üçün ciddi sərmayələr qoyduğunu göstərir. Qarabağ və Şərqi Zəngəzurun bərpası, yalnız fiziki infrastrukturun yenidən qurulması ilə məhdudlaşmır. Eyni zamanda, bu, insanların həyat şəraitinin yaxşılaşdırılması, sosial infrastrukturun inkişafı və yerli icmaların bərpasını nəzərdə tutur. Dövlət, bu regionlarda iqtisadi fəaliyyətin canlandırılması və əhalinin yenidən öz yerlərinə qayıtması üçün mühüm tədbirlər görür. Hərbi və təhlükəsizlik məsələlərinə ayrılan 8,4 milyard manat isə Azərbaycanın müdafiə qabiliyyətini gücləndirmək, sərhəd təhlükəsizliyini təmin etmək və ümumilikdə, ölkənin hərbi infrastrukturunu modernləşdirmək məqsədi güdür. Bu, Azərbaycanın dövlət təhlükəsizliyinin və ərazi bütövlüyünün qorunmasına yönəlmiş ciddi bir strateji addım kimi qiymətləndirilir. Ümumilikdə, bu vəsaitlərin ayrılması, Azərbaycanın həm daxili sabitliyini təmin etmək, həm də regional təhlükəsizlik baxımından mühüm bir önəm daşıyır. Bu tədbirlər, həmçinin Azərbaycan dövlətinin regiondakı rolunu gücləndirmək və ölkə üçün dayanıqlı bir inkişaf təmin etmək məqsədini güdür.
Cavid Cəfərzadə,
Xəzər rayonu, 206 nömrəli tam orta məktəbin direktoru
