Azərbaycan mədəniyyətlərarası dialoqun qurulmasında fəal rol oynayır. Coğrafi mövqeyi, tarixən müxtəlif sivilizasiyaların qovuşduğu nöqtədə yerləşməsi və zəngin mədəniyyət müxtəlifliyi Azərbaycanı müxtəlif xalqların, mədəniyyətlərin və dinlərin təmas nöqtəsinə çevirib. Bu xüsusiyyətlər ölkəni müxtəlif mədəniyyətlərin qarşılıqlı anlaşmasını təşviq edən bir mərkəz halına gətirib.
Azərbaycan dövləti uzun illərdir ki, mədəniyyətlərarası dialoqun inkişafına dəstək verən müxtəlif tədbir və təşəbbüslərə rəhbərlik edir. Bu təşəbbüslərdən biri, 2008-ci ildə Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin təşəbbüsü ilə irəli sürülmüş “Bakı Prosesi” oldu. Bu proses çərçivəsində mədəniyyətlərarası dialoq və anlaşma qurmaq məqsədilə müxtəlif ölkələrin rəsmiləri, akademikləri və vətəndaş cəmiyyəti nümayəndələri bir araya gəlir. Bakı Prosesi təkcə Azərbaycanla məhdudlaşmır, əksinə, Avropa və Asiyanın müxtəlif ölkələrini əhatə edərək, beynəlxalq miqyasda mədəniyyətlərarası dialoqun genişləndirilməsi üçün platforma yaradır. Bu kontekstdə Azərbaycanın ev sahibliyi etdiyi Bakı Beynəlxalq Humanitar Forumu mühüm əhəmiyyətə malikdir. Forum, dünyada mədəni və elmi dairələrdən müxtəlif mütəxəssisləri bir araya gətirərək, mədəni müxtəlifliyin təşviqi, sosial məsuliyyət, elmi tərəqqi və texnoloji inkişaf kimi sahələri müzakirə edir. Bu forum vasitəsilə Azərbaycan, sülhə və həmrəyliyə çağırış edərək, müxtəlif mədəniyyətlər arasında dialoqun gücləndirilməsinə kömək edir. Azərbaycanın mədəniyyətlərarası dialoqda fəal rol oynamasında ölkənin tarixi və dini müxtəlifliyi də mühüm rol oynayır. Ölkə ərazisində yaşayan müxtəlif xalqların zəngin irsi Azərbaycan mədəniyyətinin inkişafına töhfə verib. Müsəlman, xristian və yəhudi icmaları ölkədə uzun illərdir sülh və qarşılıqlı hörmət şəraitində yaşayır.
Azərbaycanda yerləşən Qafqaz Albaniyasının qədim xristian abidələri və Bakının qədim məscidləri bu mədəni müxtəlifliyin sübutudur. Azərbaycanın mədəniyyətlərarası dialoqda fəal rol oynamasının digər nümunələrindən biri də “İslam Həmrəyliyi Oyunları” və “Avropa Oyunları” kimi beynəlxalq tədbirlərə ev sahibliyi etməsidir. Bu tədbirlər vasitəsilə Azərbaycan, mədəni müxtəlifliyi təşviq edərək, müxtəlif dinlərə, irqlərə və mədəniyyətlərə məxsus insanları bir araya gətirir. İslam Həmrəyliyi Oyunları Azərbaycanın müsəlman dünyası ilə əlaqələrini gücləndirməklə yanaşı, Avropa Oyunları vasitəsilə ölkə Avropa ilə də əlaqələrini möhkəmləndirmişdir. Bundan əlavə, Azərbaycan mədəniyyətlərarası dialoqu təşviq etmək məqsədilə UNESCO və ISESCO kimi beynəlxalq təşkilatlarla sıx əməkdaşlıq edir.
Azərbaycan UNESCO-nun “Qeyri-maddi mədəni irs” siyahısında bir neçə maddi olmayan mədəni irs nümunəsini qeyd etdirməklə dünya mədəniyyətinə töhfə verir. Ölkənin UNESCO ilə əməkdaşlığı, mədəniyyətin müxtəlif sahələrində təbliğat və maarifləndirmə işlərini də əhatə edir. Nəticə olaraq, Azərbaycan mədəniyyətlərarası dialoq və əməkdaşlıqda öz fəal mövqeyini qoruyur. Ölkənin beynəlxalq miqyasda mədəniyyətlərarası dialoqa töhfə vermək sahəsində uğurlu addımları onun müxtəlif mədəniyyətlərin və sivilizasiyaların birgə yaşaması və inkişafı üçün əhəmiyyətli bir nümunə olduğunu göstərir. Bu fəaliyyətlər Azərbaycanı həm Qərb, həm də Şərq mədəniyyətlərinin arasında körpü rolunda göstərir və ölkəni sülh və həmrəylik tərəfdarı kimi tanıdı.
İsmayıl Nağızadə,
YAP-ın gənc fəalı
